MER_DER ve Modern Yardımlaşmanın Yeni Yüzü
 
Günümüz dünyasında bireysel ilişkilerde yaşanan kırgınlıklar, duygusal engeller ve toplumsal rekabet, dedikodu kültürü, çeşitli kıskançlıklar akrabaya yardımın saf niyetle gerçekleşmesini zorlaştırabiliyor. Ancak İslam’ın temel prensiplerinden biri olan “akrabaya yardım et” emri, yüzyıllardır hem maddi hem de manevi boyutlarıyla yön gösteren evrensel bir ilke olarak karşımızda duruyor.
2007’de kurulan MER_DER, bu ilkeyi çağımızın gereksinimleriyle buluşturan, modern yardımlaşma modelinde örnek teşkil eden bir oluşum olarak öne çıkıyor.
 
MER_DER’in Etüt Merkezi’nde binlerce genç, ücretsiz üniversite hazırlık kurslarıyla geleceğe hazırlandı ve çeşitli fakültelere yerleşti. Bu uygulama, eğitimde fırsat eşitliğini sağlarken, sosyoekonomik adaleti güçlendirdi; çünkü her gencin bilgiye ulaşması, toplumun kolektif kalkınması açısından vazgeçilmez bir yatırımdır. Bu noktada, Kur’an-ı Kerim’in “akrabaya hakkını ver” emrinin, kişisel yardımın ötesine geçerek toplumsal dayanışmanın kurulmasına ilham verdiğini söylemek yerinde olur.
 
MER_DER’in modern yardımlaşma anlayışı, sadece etüt merkezleriyle sınırlı kalmayıp, doğrudan öğrenim burslarıyla da desteklenmektedir. Son dört yıl içinde yüzlerce üniversite öğrencisine verilen burslar, gençlerin yükseköğretim yolculuklarında önemli bir destek kaynağı olmuş; ekonomik zorluklar nedeniyle eğitim hayalleri sekteye uğrayabilecek birçok gence umut olmuştur.
Bu katkılar yalnızca maddi destek olarak değil, aynı zamanda sosyal adaletin sağlanması, fırsat eşitliğinin güçlendirilmesi ve nitelikli bireylerin yetişmesine yönelik bir yatırım olarak değerlendirilmelidir. Kur’an-ı Kerim’in “ilim talep etmek her Müslümana farzdır” buyruğuyla uyumlu şekilde, MER_DER’in bu uygulaması eğitimi bir ayrıcalık değil, bir hak olarak gören anlayışın tezahürüdür.
 
Dernek merkezinde hayata geçirilen kitap kafe projesi ve üç bin kitaplık kütüphane, kültürel bir birleşme alanı yaratıyor. Her toplantıda düzenlenen kitap okuma etkinlikleri, akrabalar arasında bilgi alışverişinin ötesinde ortak bir hafızanın ve yerel kültürün yeniden inşasına vesile oluyor. Bu etkinlikler, bireylerin yalnızca maddi destek arayışında olmadığını, aynı zamanda ruhi ve entelektüel gelişim arzusunu da ortaya koyuyor.
 
Sosyolojik açıdan baktığımızda, geleneksel akrabalık ilişkilerinde sıkça gözlemlenen kişisel kırgınlıkları, husumeti ve hasedi aşmak adına kurumsallaşmış yardımlaşmanın önemi ortaya çıkıyor. MER_DER’in uygulamaları, bu duygusal engelleri tarafsız ve bilimsel yaklaşımlarla aşarak; eğitim, kültür ve ekonomik destek aracılığıyla toplumsal bütünleşmeyi destekliyor. Böylece yardım, bireysel bağların ötesinde, kolektif bir dayanışma hareketine dönüşüyor.
 
Felsefi perspektiften bakıldığında ise, yardım etme eylemi insanın varoluşsal sorumluluğunu ve vicdani yükümlülüğünü yansıtıyor. Emmanuel Levinas’ın “öteki” kavramı bağlamında, birey kendini ancak ötekiyle ilişkili olarak tanımlayabiliyor. MER_DER’in modeli de, yardımı sadece maddi bir transfer olmaktan çıkarıp, toplumsal adalet ve etik sorumluluğun bir göstergesi haline getiriyor.
 
Tabii ki, yardımın sadece birebir akraba ilişkileriyle sınırlı kalmaması gerekiyor. MER_DER’in düzenlediği kitap projeleri; Mersaviler kitabı, yapısal ve kültürel mirasını; Fıstıkçının El Kitabı ile yerel ekonominin ve yöresel üretimin detaylarını ortaya koyuyor. Bu çalışmalar, sadece bilginin aktarımını sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda akraba ve komşu ilişkilerini güçlendirerek toplumsal hafızanın geleceğe taşınmasında da önemli rol oynuyor.
 
Kur’an-ı Kerim’in ilahi mesajı, yardımı yalnızca bir erdem değil, aynı zamanda bir hak olarak tanımlıyor. Bu kapsamda, akraba yardımı; kişisel terbiye, affedicilik ve toplumsal bütünleşme aracı olarak karşımıza çıkıyor. MER_DER’in modern yardımlaşma modeli, Kur’ani buyrukları, sosyolojik gerçeklikleri ve felsefi derinlikleri bir araya getirerek, bireyden topluma uzanan kapsamlı ve sürdürülebilir bir dayanışma örneği sunuyor.
 
Bu yaklaşım, Said Nursî’nin toplumsal uzlaşı ve birlik fikriyle de örtüşmektedir. Nursî, dinin toplumsal çatışma yerine barışı tesis eden bir unsur olması gerektiğini vurgulamış, siyasetin araç, imanın ise amaç olduğunu ifade etmiştir. MER_DER’in siyasetten bağımsız, ilkeler merkezli bu yaklaşımı, tam da bu perspektifin çağdaş bir yansımasıdır.
 
Sonuç olarak, MER_DER; eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak, kültürel zenginliği yaşatmak, yardımlaşmayı ve dayanışmayı gelenek haline getirmek, yerel tarihi belgelemek amacıyla geliştirdiği projelerle, özelde akrabalar arasında ve genelde tüm toplumda yardım ilkesini modern çağın zorluklarına uyarlayarak hayata geçirmektedir. Derneğimizin bu bütüncül yaklaşımı, ilahi mesajlarla örtüşen, toplumsal dönüşümü ve kolektif adaleti güçlendiren çağdaş bir yardım modelinin en güzel örneklerinden biri olarak yoluna devam ediyor. Meşakkatli olan bu iyilik yolculuğumuzda yanımızda olan tüm dostlarımıza gönülden teşekkür ediyoruz.
Dr. Sadık YETİM
MER_DER Başkanı

ALLAH İÇİN BİR ARAYA GELMEK VE MERDER                                           
Dünya hayatında insanlar bir arada yaşamaya mecburdur. Günümüzde tek başına yaşamak çok zordur. Çünkü insanın birçok ihtiyacı vardır ve tüm ihtiyaçlarını tek başına karşılaması da mümkün değildir. Bu sebeplerle insanlar birbirine yakın yerlerde yaşar ve şehirler kurarlar.
İnsanlar birbirine muhtaçtır. Hiç kimse tek olarak uzun süre varlığını sürdüremez. Yani bir araya gelmeye, konuşmaya, dayanışmaya mecburuz diyebiliriz. Şuurlu Müslümanlar bu mecburiyeti hayra tebdil edebilir. Bir hadis-i şerifte ‘’Hiçbir gölgenin olmadığı o dehşetli günde bir grup Müslüman o gün endişe etmeyecek ve Allah’ın gönderdiği gölgesi altında serinleyecektir. İşte onlar dünyada iken biri birini sırf Allah için sevenlerdir.’’ Buyrulmuştur. Bu müjdeye nail olabilmek ne kadar güzel değil mi? Madem buluşmaya, kaynaşmaya ihtiyacımız var, o zaman bu niçin Allah için olmasın? Peki, bunu nasıl başarabiliriz? Bir işi Allah’ın rızasını kazanmak için yaparsak ve bu işten bir menfaat ummazsak hedefimize ulaşabiliriz. Yani, arada bir çıkar ilişkisi olmadan bir araya gelip sohbet edersek, istişarede bulunursak, bildiklerimizi kibre kapılmadan uygun ortamda paylaşırsak emin olun ki bu hayırlı bir buluşmadır ve Allah’ın rızasını celbeder. Günümüzde insanlar çeşitli vesilelerle bir araya geliyor. Parti, dernek, takım,  kulüp, oda vs. Maalesef bunların büyük çoğunluğunda gelenlerin farklı beklenti ve talepleri oluyor. Bir işe yerleşmek, bir makama gelmek, tanınmak, meşhur olmak gibi farklı istek ve arzular insanların gönlünden geçiyor. Oysa bu niyetlerle yapılan eylem ve etkinliklerde samimiyet ve sadakat olmadığı için beklentisine karşılık bulmayanlar başka maceralar arayıp bulundukları toplumu terk ediyorlar. Arada maddi bir menfaat olmadan samimi duygularla bir araya gelmek insanların ihtiyaç duyduğu ve özlediği bir durumdur. Günümüzde binlerce dernek, vakıf, kulüp vs adlarla STK’lar bulunmaktadır. Şanlıurfa‘da da birçok aşiret ve aile dernekleri vardır. Şüphesiz ki birlik beraberliğe hizmet eden ve topluma faydalı olmak isteyen her kurum ve kuruluş değerlidir ve takdire şayandır. İçlerinde yanlış yapanlar olsa da bu tür yapılar toplumlar için kıymetlidir. Merder kısaltmasıyla   tanınan “Mersavi  Sosyal  Yardımlaşma Dayanışma Kültür ve Eğitim Derneği” de tamamen Allah rızasını gözetmek maksadıyla ülkemize ve milletimize yararlı işler  yapmayı şiar edinmiş ve bu doğrultuda 20 yıldır çalışmalarına devam eden bir dernektir. Tamamen hayır üzere yarışan, insanları ıslah edip mutlu etmek isteyen gönüllülerden teşekkül eden bir yapıdır. Farklı zamanlarda faydalı projelerle iyilik hareketine devam etmektedir. Merder, eski yerinde ücretsiz dershane projesiyle yüzlerce gence üniversite kazandırarak gençlerin ve ailelerinin sempatisini kazanmıştır. Yeni mekânında da yine eğitime ve gençliğe hizmet şiarıyla başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlere burs vererek önceki hizmetini pekiştirmiş ve gençleri desteklemeye devam etmiştir. Merder, Sadece eğitim alanında değil sporu ve sporcuyu da desteklemiş ve Urfa’nın yetiştirdiği çok değerli hocalardan Sait Akdağ öncülüğünde Merder spor kulübü kurarak bu alanda da gençliğe hizmet etmeye başlamıştır. Dernek, başta başkan Dr. Sadık Yetim ve başkan yardımcısı eğitimci yazar Hüseyin Kaya olmak üzere  Yönetim kurulu öncülüğünde yıl boyunca düzenli toplantılar yaparak yeni projeleri istişare etmeye devam etmekte ve memlekete yararlı olacak işlere imza atmaktadır. Kitap okuma alışkanlığını diri tutmak amacıyla her toplantıda mutlaka her yaştaki davetliler bir süre kitap okumakta ve ilmi müzakereler yapılmaktadır. Kitap okuma alışkanlığının az olduğu ilimizde bu çalışma çok kıymetlidir ve emeği geçenleri tebrik etmeyi gerektirir.
Derneğin başarılarında bugüne kadar başta kurucu başkan merhum Davut Kırmızıaslan olmak üzere çok kimsenin emeği ve katkısı var. Merder, bugüne kadar istikrar ve sebatla yoluna devam etmiş ve hiçbir menfaate, yapıya alet olmayarak örnek bir tavır ortaya koymuştur. İnşallah daha uzun süre bu hayır kapısı açık kalacak ve davaya omuz verecek gençler meydana çıktığında mevcut yönetim büyük bir memnuniyetle bayrağı gençlere teslim ederek tüm STK’lara örnek olacaktır.
Rabbim Allah için bir araya gelen ve hayırda yarışan kullarından eylesin…..AMİN..
MEHMET AKBAŞ
17.04.2025
 
 
 

 
Bugünün Aydınlarına Kur’an’dan Bir Çağrı: Hakikati Gizleme, Sorumluluğunu Bil.
 
Bilgi, insanlık tarihinde daima güçle birlikte anılmıştır. Ancak bilgi sadece bir iktidar aracı değil, aynı zamanda etik bir sorumluluktur. Sokrates’in meşhur “Bildiğim bir şey varsa, o da hiçbir şey bilmediğimdir” sözüyle başlayan felsefi sorgulama, bilgiyi tevazu ve sorumlulukla birleştirme çabasının erken örneklerindendir. Kur’an’ın da özellikle Yahudi ve Hristiyan bilginlerine yönelik uyarıları, bu sorumluluğun dini değil evrensel bir zeminde ele alındığını gösterir.
 
Tarihte Arabistan’da en bilgili topluluklardan biri olan Yahudi âlimleri, kendi kutsal metinlerinden tanıdıkları Hz. Muhammed’in Risalet’ini halktan gizlemişlerdi. Bu tutum, Kur’an’da “hakikati bile bile gizlemek” suçu olarak tanımlanır:
 
“Kendilerine kitap verdiklerimiz, onu (Peygamber’i), kendi çocuklarını tanıdıkları gibi tanırlar. Onlardan bir grup, bile bile gerçeği gizler.” (Bakara, 146)
 
 
 
Bu ayet, hakikati saklamanın bir inanç zafiyetinden çok, ahlaki bir sorumluluk ihlali olduğunu gösterir. Bu çerçevede hakikat, sadece bir bilgi nesnesi değil, aynı zamanda kamusal bir emanettir.
 
Modern felsefede Habermas’ın “kamusal akıl yürütme” ilkesiyle, Rawls’un “açık toplum” idealinde vurguladığı gibi, bilgiye sahip olan bireyin bu bilgiyi ortak akıl için paylaşması gerekir. Kur’an’ın şu uyarısı, bu etik yükümlülüğün kadim bir formülasyonudur:
 
“Allah, kendilerine kitap verilenlerden, ‘Onu mutlaka insanlara açıklayacaksınız, gizlemeyeceksiniz’ diye söz almıştı. Fakat onlar bu sözlerini arkalarına attılar ve az bir bedele sattılar.” (Ali İmran, 187)
 
 
 
Günümüzde bilgiye erişim, tarih boyunca hiç olmadığı kadar kolay. Bu durum, yalnızca bilgilenme değil, aynı zamanda hakikati yayma görevini de genişletiyor. Aydın, filozof ya da akademisyen sıfatını taşıyan herkes, bilgiyi yalnızca üretmekle değil, onu insanlığın yararı için seferber etmekle de yükümlüdür. Michel Foucault’nun “bilgi-iktidar ilişkisi” tezi de bunu teyit eder: Bilgi, iktidarla buluştuğunda yönlendirme gücüne sahip olur. Bu nedenle bilginin ahlaki bir çerçeve içinde taşınması zorunludur.
 
Kur’an, bu sorumluluğu taşımayanları yalnızca eleştirmez, aynı zamanda bu tavrın toplumsal çöküşe yol açabileceğine işaret eder. Hakikatin gizlendiği her toplum, zamanla çürüme, yozlaşma ve adaletsizlikle karşı karşıya kalır.
 
Peki ne yapılmalı? Kur’an’ın çağrısı açıktır: Hakikate ulaşan herkes, onu paylaşmalı, halkın istifadesine sunmalıdır. Bu yalnızca bir inananın değil; düşünen, bilen ve sorgulayan herkesin ortak görevidir. Söz konusu çağrı yalnızca dini bir yükümlülük değil; insan olmanın, düşünen varlık olmanın kaçınılmaz gereğidir.
 
Sonuç olarak, Kur’an’ın “hakikati gizlemeyin” çağrısı hem metafizik hem de etik boyutlarıyla evrensel bir sorumluluğa dönüşür. Heidegger’in “hakikat”i “örtülü olanın açığa çıkışı” şeklinde tanımlamasıyla birleştiğinde, bu çağrının derinliği daha da belirginleşir: Hakikat açığa çıkmayı ister; onu gizlemekse insanın hem kendine hem topluma karşı işlediği bir haksızlıktır.
 
Bugünün aydınları, yalnızca bilgiye sahip olmakla değil, bu bilgiyi adalet, hakikat ve vicdan zemininde kullanmakla yükümlüdür. Bu sorumluluğun farkında olanlar çoğaldıkça, yalnızca İslam dünyası değil, bütün insanlık daha bilinçli bir geleceğe yaklaşabilir. 14.04.2025
 
Dr. Sadık YETİM
MER_DER Başkanı